ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ, ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ;

ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ

Η ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ , σύμφωνα με την Παγκόσμια Εταιρία Κεφαλαλγίας, ορίζεται ως μια επαναλαμβανόμενη πρωτοπαθής διαταραχή κεφαλαλγίας που οδηγεί σε επεισόδια που διαρκούν από 4 έως 72 ώρες. Η αντιμετώπιση της ημικρανίας είναι ένα φλέγον θέμα σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς ταλαιπωρεί ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, περίπου το 10%.

ΤΥΠΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΗΜΙΚΡΑΝΙΑΣ

• Πόνος στην μια πλευρά του κεφαλιού (μονόπλευρα)
• Αίσθηση των αγγείων του κρανίου να πάλλονται
• Μέτρια με υψηλή ένταση
• Επιδείνωση με  φυσική δραστηριότητα
• Συσχέτιση με ναυτία, φωτοφοβία και ηχοφοβία

Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι για να διαγνωσθεί ένας ασθενής με ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ δεν αρκεί να πονάει το μισό κεφάλι, αλλά θα πρέπει να πληρούνται και κάποια άλλα κριτήρια που θα αναπτύξουμε παρακάτω. Ένα ημικρανικό επεισόδιο λοιπόν μπορεί να αποτελείται από διάφορες φάσεις.

ΦΑΣΕΙΣ ΗΜΙΚΡΑΝΙΑΣ

 ΦΑΣΗ 1: ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΗ

Εδώ λαμβάνει χώρα η αλληλεπίδραση μεταξύ των αλλαγών της ομοιόστασης του οργανισμού και της έναρξης της ημικρανίας. Η φάση αυτή μπορεί να ξεκινήσει μέχρι και 3 ημέρες πριν το επεισόδιο και πολλές φορές δίνει την δυνατότητα στον ασθενή να προβλέψει και να προλάβει, πιθανότατα με τη χρήση κάποιου φαρμάκου ή κάποιας ειδικής θεραπείας όπως είναι ο βελονισμός, την έναρξη του πονοκεφάλου μέχρι και 12 ώρες πριν την εμφάνισή του. Τα συμπτώματα αυτής της φάσης είναι:

• Κόπωση
• Αλλαγές στη διάθεση
• Λαχτάρα για φαγητό
• Χασμουρητό
• Μυϊκή ευαισθησία κυρίως στην περιοχή του αυχένα
• Φωτοφοβία

Η ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ, μπορεί επίσης να εμφανίσει μια ημερήσια περιοδικότητα (κιρκάδιος ρυθμός) και συνήθως πυροδοτείτε, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, από αλλαγές στην ομοιόσταση όπως για παράδειγμα ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο ωράριο εργασίας που αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα και αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου. Κάτι τέτοιο ταράζει την ομοιόσταση και μπορεί να ενισχύσει την εμφάνιση κάποιου ημικρανικού επεισοδίου.

ΦΑΣΗ 2: ΑΥΡΑ

 Η Παγκόσμια Ταξινόμηση των Διαταραχών Κεφαλαλγίας ορίζει τις ημικρανίες με αύρα σαν επαναλαμβανόμενα επεισόδια, που διαρκούν κάποια λεπτά και αποτελούνται από μονόπλευρα, πλήρως αναστρέψιμα, οπτικά, αισθητικά ή άλλα συμπτώματα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος που συνήθως αναπτύσσονται σταδιακά και ακολουθούνται από πονοκέφαλο και συμπτώματα της ημικρανίας.

Πρέπει να τονίσουμε ότι μόνο στο 1/3 των ημικρανικών επεισοδίων προηγείται αύρα. Τα συμπτώματά της είναι συνήθως οπτικές διαταραχές αλλά μπορεί να εμφανιστούν και διαταραχές αισθητικές, γλωσσιακές και κινητικές

.

ΦΑΣΗ 3: ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ (ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ)

 Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό, ότι αυτός ο ανυπόφορος πόνος της ημικρανικής κεφαλαλγίας είναι αποτέλεσμα της ενεργοποίησης της τρίδυμο-αγγειακής οδού (τρίδυμο-αγγειακό μονοπάτι).

Αυτό το μονοπάτι μεταφέρει μηνύματα “απειλής”, τα οποία ξεκινούν από τις μήνιγγες και κατευθύνονται σε κεντρικές περιοχές του εγκεφάλου. Τα μηνύματα αυτά πριν φτάσουν στις ανώτερες περιοχές του εγκεφάλου, συναντιόνται με αντίστοιχα μηνύματα από εξωκρανιακές δομές , όπως είναι οι μύες του αυχένα και του κεφαλιού, σε μια περιοχή που ονομάζεται τρίδυμο-αυχενικό σύμπλεγμα (αυτό βρίσκεται στην περιοχή των ανώτερων αυχενικών σπονδύλων). Όλα αυτά τα μηνύματα απειλής είναι υπεύθυνα για τα συμπτώματα της κεφαλαλγίας όπως είναι ο αναφερόμενος πόνος:

• στην υπινιακή περιοχή (πίσω μέρος του κεφαλιού),
• στις περικογχικές περιοχές και
• σε περιοχές του αυχένα, που νιώθουν οι ασθενείς κατά τη διάρκεια ενός ημικρανικού επεισοδίου

Τα υπόλοιπα συμπτώματα που εμφανίζονται σε ένα ημικρανικό επεισόδιο και αναφέρθηκαν προηγουμένως (όπως είναι η φωτοφοβία, ηχοφοβία, γνωσιακή δυσλειτουργία, ευαισθησία στις μυρωδιές κ.α.), είναι αποτέλεσμα της επεξεργασίας των μηνυμάτων απειλής του οργανισμού από πυρήνες του εγκεφάλου που ελέγχουν λειτουργίες γνωσιακές, συναισθηματικές και αισθητικές.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι η κατηγοριοποίηση της ημικρανίας γίνεται σύμφωνα με τη συχνότητα εμφάνισής της. Ως επεισοδιακή ημικρανία ορίζεται η κατάσταση όπου ο ασθενής βιώνει συμπτώματα κεφαλαλγίας 1 έως 14 μέρες το μήνα, ενώ ως χρόνια ορίζεται η κατάσταση εμφάνισης κεφαλαλγίας περισσότερες από 15 μέρες το μήνα με τουλάχιστον 8 μέρες από αυτές να περιλαμβάνουν τα κριτήρια της ημικρανίας με ή χωρίς αύρα.

ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Για την σωστή θεραπεία της ημικρανίας αρχικά πρέπει μέσω ενός λεπτομερούς ιστορικού να αποκλειστούν οι υπόλοιπες μορφές πρωτοπαθών κεφαλαλγιών και να καταλήξει ο ειδικός γιατρός στην σωστή διάγνωση. Από εκεί και πέρα για την θεραπεία των ημικρανικών επεισοδίων μπορεί να χρησιμοποιηθεί:

• Κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή
• Βελονισμός (από εξειδικευμένους/πιστοποιημένους από επίσημο φορέα βελονιστές)
• Φυσικοθεραπεία
• Ειδική θεραπευτική άσκηση
• Ενημέρωση και εκπαίδευση του ασθενή στο τι είναι τελικά αυτό που έχει και πως προκαλείται
• Συμβουλευτική με σκοπό την αποφυγή παραγόντων που πυροδοτούν ένα ημικρανικό επεισόδιο και ενσωμάτωση σωστών συνηθειών στην καθημερινότητα.